獨獨To̍k-to̍k閱讀oa̍t-tho̍k ē-tàng提升thê-seng 閱讀oa̍t-tho̍k能力lêng-le̍k

Lîm Jū-khái林裕凱

Beh應付 èng-hù考試khó-chhì，éng-éng有ū技巧ki-khá。所以só͘-í，有人ū-lâng gâu考試khó-chhì， i考khó--起來 khí-lâi khin-khó，koh kôan分hun。我 góa寫siáchit篇phiⁿ，m̄是sī講kóng我góa gōa gâu考khó台語Tâi-gí檢定 kiám-tēng，尤其iû-kî tī閱讀o̍at-tho̍k 測驗 chhek-giām ê部分pō͘-hūn。閱讀o̍at-tho̍k測驗chhek-giām佔 chiàm現此時 hiān-chhú-sî kui ê台語 Tâi-gí檢定 kiám-tēng設計 siat-kè 36%，超過chhiau-kòe saⁿ份hūn 1chi̍t。算Sǹg--起來khí-lâi，tī語文 gí-bûn能力lêng-le̍k 4sì大tōa項hāng內底lāi-tóe佔 chiàm 有ū khah大tōa ê份額hūn-gia̍h。根據Kun-kù我 góa 個人kò-jîn去khì各kok學校ha̍k-hāu講習káng-si̍pê時sî，大部分tōa-pō͘-hūn老師lāu-su ê反應hoán-èng lóng講kóng困難kùn-lân主要chú-iàu出chhut tī台語 Tâi-gí羅馬字Lô-má-jī，而且Jî-chhiáⁿ，因為in-ūi chit-má設計 siat-kè ài遵照chun-chiàu教育部kàu-io̍k-pō͘規範kui-hoān，所以só͘-í，中文 tiong-bûn漢字hàn-jī bōe 少chió，有人ū-lâng的確tek-khak會ē想siūⁿ講kóng，罔bóng ioh可能khó-lêng mā ē-tàng 入ji̍p kàu B2 級kip。確實Khak-si̍t，lán台灣Tâi-oân ê語文 gí-bûn教育kàu-io̍k，lóng差不多chha-put-to是sīán-ni̍h，連liân英語Eng-gí lán mā án-ni̍h teh應付èng-hù。所以só͘-í，kàu外交gōa-kau、生理seng-lí談判tâm-phoàⁿ場tiûⁿ、iah是sī 性命交關sìⁿ-miā-kau-koan ê時sî，to̍h無法bô-hoat lih--ah，只好chí-hó任人jīm-lâng beh liô beh koah。

因此In-chhú，頭thâu 1條tiâu，一定it-tēng ài克服khek-ho̍k台語Tâi-gí羅馬字Lô-má-jī ê生份chheⁿ-hūn感kám、ài準確chún-khak掌握chiáng-ak羅馬字Lô-má-jī使用sú-iōng ê法度hoat-tō͘尤其iû-kî呼音ho͘-im kap特別tia̍t-pia̍t ê所在só͘- chāi。Chit項hāng m̄是sī lán chit-má chit篇 phiⁿ beh來lâi póe-hōe ê tāi-chì。漢字hàn-jī tī教育kàu-io̍k體制thé-chè，強勢kiông-sè chhui-sak ê環境khoân-kéng(按àn幼稚iù-tì園hn̂g kàu大學āi-ha̍klóng有ū)聽thiaⁿ--起來khí-lâi khah簡單kán-tan，m̄-kú，tī實務si̍t-bū經驗keng-giām內底lāi-tóe，lán 所só͘看khoàⁿ--著tio̍h ê，tō是sī招牌chiau-pâi、kha-la OK等等téng-téng put-tap-put-chhit ê漢字hàn-jī台語 Tâi-gí使用sú-iōng，變成pìⁿ-sêng隨在sûi-chāi人lâng寫siá隨在sûi-chāi人lâng念 liām。Che 絕對choa̍t-tùim̄是sī 現代hiān-tāi語文 gí-bûn教育kàu-io̍k應當èng-tong ê現象hiān-siōng。台語Tâi-gí羅馬字Lô-má-jī tō ē-tàng破除phòa-tû chit款khoán 迷思bê-su，而且Jî-chhiáⁿ台語 Tâi-gí羅馬字Lô-má-jī設計 siat-kè一致性it-tì-sèng kôan，bōe像chhiūⁿ英語Eng-gí字母jī-bú，kâng字母jī-bú出現chhut-hiāntī無bôkâng字詞jī-sû(words)，無bôkâng位ūi，tio̍h ài發hoat無bôkâng音im。台語 Tâi-gí羅馬字Lô-má-jī kan-taⁿ{m,n,ng, p, t, k,h｝ ē出現chhut-hiān tī無bô kâng位ūi發hoat無bô kāng音im，m̄-koh發音hoat-im器官khì-koan部位pō͘-ūi iáu sio-kāng，lán若nā ē-tàng掌握chiáng-ak發音hoat-im ê法度hoat-tō͘，án-ni̍h讀tha̍k、寫siá tō ke真chin khin-khó、轉記choán-kì mā ke真chin緊kín。Án-ni̍h beh考khó 閱讀oa̍t-tho̍k iah是sī beh讀tha̍k台語文Tâi-gí-bûn ê文章bûn-chiuⁿ tio̍h thang khah輕力khin-la̍t。

台語 Tâi-gí檢定 kiám-tēng設計 siat-kè核心hu̍t-sim價值kè-ta̍t內底lāi-tóe有ū 1項hāng，tō是sī提供thê-kiong新sin思維su-ûi、新sin 價值kè-ta̍t、實用si̍t-iōng ê聽thiaⁿ、講kóng、讀tha̍k、寫siá 全choân方位hong-ūi語文 gí-bûn檢定 kiám-tēng，che kap現此時hiān-chhú-sî所有só͘-ū ê主要chú-iàu語文 gí-bûn測驗chhek-giām方針hong-chiam完全oân-choân sio ha̍h。所以só͘-í，tī題目tê-ba̍k chhiau-chhōe設計siat-kè ê時站sî-chām，出題chhut-tê人lâng lóng特別tia̍t-pia̍t注意chù-ì lán是sī beh考khó「台語 Tâi-gí」，盡量chīn-liōng m̄-thang hō͘人lâng認為jīn-ûi lán是sī teh考khó漢字hàn-jī。He差別chha-pia̍t to̍h是sī tī台語Tâi-gí ê語言gí-giân特性te̍k-sèng，語音gí-im、語詞gí-sû也iā tō是sī詞彙sû-lūi，語法gí-hoat等等téng-téng。Tī閱讀o̍at-tho̍k測驗 chhek-giām chit大項tōa-hāng，tio̍h差不多chha-put-to lóng針對chiam-tùi 台語Tâi-gí詞彙sû-lūi kap語法gí-hoat來lâi出chhut。因為in-ūi，第一tē-it，詞彙sû-lūi ē-sái講kóng是sī各kok語言gí-giân ê gene，siōng根本kun-pún、siōng ē-tàng區別khu- pia̍t、siōng豐富hong-hù，過kòe--來lâi，語法gí-hoat tio̍h是sī完全oân-choân用iōng台語 Tâi-gí語彙sû-lūi來lâi lia̍p-chō ê語句gí-kù，進入chìn-ji̍p 真正chin-chiàⁿ ê語言gí-giân使用sú-iōng層次chân-chhù ê實踐si̍t-chiān。Án-ni̍h設計siat-kè，真正chin-chiàⁿ符合hû-ha̍p語言學gí-giân-ha̍k理路lí-lō͘kap實際si̍t-chè用途iōng-tô͘，koh 兼kiamē-tàng the̍h來lâi作choh台語Tâi-gí教學kàu-ha̍kê教材kàu-châi。

Chit-má，Lán先seng來lâi試chhì 1段toāⁿ現此時 hiān-chhú-sî siōng通行thong-hêng，時行sî-kiâⁿ ê台語文Tâi-gí-bûn 看khoàⁿ bāi:

[試讀文]

[第二面]